Slaap en menopauze

Het is geen geheim dat slaapstoornissen veel voorkomen bij vrouwen na de menopauze. Maar wat gebeurt er precies tijdens de menopauze, hoe beïnvloed het je slaap en wat kun je doen voor een betere nachtrust? Samen met neurowetenschapper en slaapexpert dr. Els van der Helm vertellen we je alles over slaap en de menopauze.

Slaap en menopauze

De menopauze is een cruciale fase in het leven van elke vrouw, waarin een wervelwind van hormonale veranderingen plaatsvindt. Naast de bekende symptomen zoals opvliegers en stemmingswisselingen, is er één aspect dat vaak over het hoofd wordt gezien maar van groot belang is: slaap.

 

Wat gebeurt er precies tijdens de menopauze?

Hoewel de precieze relatie tussen slaap en de menopauze nog niet volledig is achterhaald, zijn er al wel een aantal inzichten die kunnen helpen bij het begrijpen van dit verband en bij het vinden van mogelijke oplossingen. Ten eerste is het goed om de oorzaken op een rijtje te zetten.

1. Hormonale veranderingen: Hormonen zijn de regisseurs van ons lichaam, en tijdens de menopauze veranderen deze drastisch. Deze hormonale veranderingen hebben niet alleen directe effecten op de slaap, maar ook op de timing ervan. Een belangrijk hormoon dat hierbij betrokken is, is oestrogeen. Dit hormoon daalt drastisch tijdens de menopauze (en ervoor al) en is belangrijk bij ons slaap-waakritme en reguleert de lichaamstemperatuur. Na de menopauze wordt ons slaap-waakritme echter minder stabiel en verschuift het naar een vroeger tijdstip. Deze verschuiving kan resulteren in vroegere bedtijden en vroege ochtenden voor vrouwen.

2. Lichaamstemperatuur: Een goede nachtrust is nauw verbonden met onze lichaamstemperatuur. Ons lichaam zou normaal gesproken een dalende temperatuur moeten hebben in de avond, hier worden we ook slaperig van. Echter, na de menopauze wordt deze daling minder. Dit kan het lastiger maken om de optimale slaaptemperatuur te bereiken. De welbekende opvliegers, die vaak voorkomen tijdens de menopauze, voegen ook nog extra verstoring toe aan de slaapkwaliteit.

3. Vetverdeling: Tijdens de menopauze begint het vet in een lichaam van de vrouw zich anders te verdelen. Dit kan resulteren in een toename van buikvet, wat zorgt voor verstoringen in het slaap-waakritme. Ook kan een toename van vet in de nek zorgen voor een verhoogd risico op slaapapneu.

 

Tips voor betere nachten

Nu de oorzaken wat meer bekend zijn, wil je natuurlijk vooral weten wat je eraan kan doen. Daarom geven we je enkele tips die voor betere nachten tijdens je menopauze zorgen.

1. Hormoontherapie: Bespreek met je arts of hormoontherapie of er een geschikte oplossing is. Begin hiermee ruim voor de menopauze, omdat het belangrijk is oestrogenen in het lichaam te behouden en niet een tijd zonder te zitten. Dan is de hormoontherapie niet meer effectief. Het is dus van belang dat je er op tijd mee start.

2. Cognitieve gedragstherapie voor insomnia: Deze vorm van therapie is nuttig bij het aanpakken van slaapstoornissen tijdens de menopauze. Het doorbreken van negatieve gedachten en associaties met slaap kan de slaapkwaliteit aanzienlijk verbeteren.

3. Onderzoek naar slaapapneu: Als snurken of ademhalingsproblemen na de menopauze optreden, is het goed om een arts te raadplegen. Slaapapneu kan ernstige gevolgen hebben voor de gezondheid op lange termijn maar er zijn verschillende behandelingsopties beschikbaar.

  1. Comfortabele slaapomgeving: Zorg voor een koele slaapkamer en kies beddengoed en pyjama's van natuurlijke materialen om zweet en warmte beter te reguleren.